सरकारले प्रत्यक्ष रुपमा नेपालमा विदेशी लगानी भित्र्याउन आह्वान गरेपनि उल्लेख्य प्रगति हुन सकेको छैन । कुनै विदेशीले नेपालमा उद्योग स्थापनाका लागि ५ लाख डलर अर्थात ५ करोड रुपैंयाँभन्दमाथि लागानी गर्नुपर्ने अनिवार्य व्यवस्था गरिएको कारण प्रत्यक्ष बैदेशिक लगानीमा सुधार हुन सकेको छैन ।
५ लाख डलरको सिमा राख्दा वैदेशिक लगानी अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यमा नै ब्रेक लाग्ने अवस्था आएका कारण सिमा घटाउने तयारी भइरहेको अर्थ मन्त्रालयका एक अधिकारीले जानकारी दिए । उनका अनुसार निर्णय भइनसकेपनि १ लाख डलरसम्मको न्युनतम लगानी सिमा तोक्ने तयारी भइरहेको छ ।
अहिले नेपालमा ५ लाख डलर भन्दा कम वैदेशिक लगानीका उद्योग दर्ता हुँनै सक्दैनन् । ५ लाख डलरको न्युनतम सिमा राखिएका कारण विशेष अर्थिक क्षेत्र (सेज) स्थापना भए पनि विदेशी लगानीकर्ताको आकर्षण नदेखिएको अर्थ मन्त्रालय नै स्विकार गरेको छ ।
पूँजी र प्रविधिको अवस्था हेरेर विदेशी लगानीको नयाँ सीमा निर्धारण गरिने अर्थसचिव मधुकुमार मरासिनी जानकारी दिए । उनले भने– ‘सरकारले सेज स्थापना गरेपनि उद्योगहरु स्थापना हुन सकेनन् । अब विदेशी लगानीकर्तालाई उद्योगहरु स्थापना गर्न आकर्षित गर्ने योजनाका साथ लगानी सिमा घटाउने तयारी भइरहेको छ ।’
राजधानीमा विहिबार भएको एक कार्यक्रममा पनि सचिव मरासिनीले बैदेशिक लगानीमा उद्योगहरु स्थापना गर्न लगानीको सिमा घटाउने तयारी भइरहेको बताएका थिए । उनले चीन र भारतको सफलताको उदाहरण दिंदै सिमा घटाएरै भएपनि विशेष अर्थिक क्षेत्रमा विदेशी लगानीको उद्योगहरु स्थापना गर्नुपर्नेमा जोड दिएका थिए ।
सरकारले ५० हजार डलरसम्मको बैदेशिक लगानीलाई स्विकृति दिंदै आएकोमा नीजि क्षेत्रका उद्योगी व्यवसायीले लगानीको सिमा बढाउन दवाव दिएपछि २०७६ साल जेठदेखि प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी (एफडिआई)को न्यूनतम सीमा ५ लाख डलर निर्धारण गरेको थियो ।
सरकारले ५ लाख डलरको न्युनतम सिमा तोकेपछि नेपालमा लगानी गर्न चाहने तर पूँजीको व्यवस्थापन गर्न नसकेका साना विदेशी लगानीकर्ताको हितमा हुनेगरी सिमा घटाउन खोजेको हो ।
