सत्ता गठबन्धन आबद्ध पाँच दलबीच १२ माघमा हुने राष्ट्रिय सभा निर्वाचनमा गठबन्धन कायम राखेर अघि बढ्ने सहमतिसहित सिट भागबन्डा भएको छ ।
प्रधानमन्त्रीको सरकारी निवास बालुवाटारमा सोमबार बसेको सत्ता गठबन्धन आबद्ध नेपाली कांग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एकीकृत समाजवादी, जनता समाजवादी पार्टी र राष्टिय जनमोर्चाबीचको बैठकले राष्ट्रिय सभा निर्वाचनमा गठबन्धन कायम राखेर अघि बढ्ने सहमति गर्दै सिट संख्यामासमेत भागबन्डा गरेका हुन् । राष्ट्रिय सभामा रिक्त हुने १९ पदका लागि मंगलबार उम्मेदवारको मनोनयन दर्ता हुँदै छ ।
सहमतिअनुसार प्रमुख सत्तारूढ दल नेपाली कांग्रेसले ६ सिट, माओवादी केन्द्र र नेकपा एकीकृत समाजवादीले पाँच÷पाँच सिट तथा जसपालाई दुई र जनमोर्चालाई एक सिट बाँडफाँट भएको हो । रिक्त हुनेमा नेकपा एमालेको आठ सिट छ । यस्तै, एकीकृत समाजवादीका चार, माओवादी केन्द्रका चार र कांग्रेसका तीन सदस्यको पदावधि पनि सकिँदै छ ।
जनमोर्चाकी उपाध्यक्ष दुर्गा पौडेलले सत्ता गठबन्धन आबद्ध दलहरूबीच राष्ट्रिय सभा निर्वाचनमा गठबन्धन कायम राख्दै अघि बढ्ने सहमति भएको र सिटमासमेत भागबन्डा भएको जानकारी दिइन् ।
यसअघि जुन–जुन दलबाट जुन जुन समूहमा सदस्य निर्वाचित थिए ती सिटमा सम्बन्धित दलबाटै उम्मेदवार बनाउने र एमालेले जितेका सिटमा भागबन्डा गर्ने सहमति भएको पौडेलले जानकारी दिएकी हुन् ।
सहमतिअनुसार एमालेले जितेका आठ सिटमा कांग्रेसले तीन, जसपाले दुई, माओवादी केन्द्र, एकीकृत समाजवादी र जनमोर्चाले एक÷एक सिट पाउनेगरी सहमति भएको हो ।
राष्ट्रिय सभामा एक मनोनीतसहित चारवर्षे कार्यकाल पूरा गरेका २० जनाको पद २० फागुनबाट रिक्त हुँदै छ । राष्ट्रिय सभा निर्वाचनमा स्थानीय तहका १४ सय ९३ जना र प्रदेश सभामा ५ सय ३२ जना गरेर जम्मा २ हजार २५ जना मतदाता छन् । निर्वाचनमा प्रदेश सभा सदस्यको मतभार ४८ र गाउँपालिका तथा नगरपालिका प्रमुख र उपप्रमुखको मतभार १८ हुनेछ ।
राष्ट्रिय सभा निर्वाचनका लागि आयोगमा १२ दल दर्ता भइसकेका छन् । आयोगका अनुसार नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एकीकृत समाजवादी, नेपाल लोकतान्त्रिक पार्टी, जनता समाजवादी पार्टी नेपाल, राप्रपा, राष्ट्रिय जनमोर्चा, नेपाल परिवार दल, लोसपा, नेमकिपा र ऐतिहासिक प्रजातान्त्रिक जनता पार्टी नेपाल दर्ता भएका हुन् ।
राष्ट्रपतिबाट मनोनीत राष्ट्रिय सभा सदस्य रामनारायण बिडारीको कार्यकाल पनि सोही मितिमा पूरा हुँदै छ । ५९ सदस्यीय राष्ट्रिय सभाका एक तिहाइ सदस्य प्रत्येक दुई वर्षमा पदावधि समाप्त हुने संवैधानिक व्यवस्था छ ।
पहिलोपटक २०७४ सालमा निर्वाचित सदस्यहरूको कार्यकाल गोलाप्रथाद्वारा निर्धारण गरिएको थियो । राष्ट्रिय सभाका एक तिहाइ सदस्यको पदावधि समाप्त हुनुभन्दा ३५ दिनअघि नै निर्वाचन सम्पन्न गर्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था छ । संविधानमा राष्ट्रिय सभाको कुल कार्यकाल ६ वर्ष हुने उल्लेख छ । जसअनुसार अब निर्वाचित हुनेहरू दुई वर्षसम्म पदमा रहनेछन् ।
नेपाली कांग्रेस
प्रदेश १ ः गोपाल बस्नेत
बाग्मती ः कृष्णप्रसाद पौडेल
गण्डकी ः कमला पन्त
लुम्बिनी ः युवराज शमा
कर्णाली ः दुर्गा गुरुङ
सुदूरपश्चिम ः नारायणदत्त मिश्र
एकीकृत समाजवादी
प्रदेश १ ः जयन्ती राई
बाग्मती ः गोमा तिमिल्सना
लुम्बिनी ः राजेन्द्रलक्ष्मी गैरे
कर्णाली ः उदय बोहरा
सुदूरपश्चिम ः मदनकुमार शाह (गरिमा)
एमाले
प्रदेश–१
खुला ः देवराज घिमिरे (झापा)
महिला ः सुमित्रा भण्डारी (झापा)
अल्पसंख्यक ः सोनाम गेल्जेन शेर्पा (सोलुखम्बु)
प्रदेश–२
खुला ः असर्फी भिनवार यादव (धनुषा)
महिला ः बिना साह (रौतहट)
बाग्मती
खुला ः गोपाल शाक्य (ललितपुर)
महिला ः निरकुमारी कुँवर (निरु) दर्लामी (सिन्धुली)
गण्डकी
खुला ः पुण्यप्रसाद पौडेल (कास्की)
महिला ः लीला पोखरेल थनेत (नवलपुर)
दलित ः गोविन्दबहादुर नेपाली (बाग्लुङ)
लुम्बिनी
खुला ः रामदयाल गुप्ता (दाङ)
महिला ः भारती खनाल (बाँके)
दलित ः कृष्णबहादुर सुनार (गुल्मी)
कर्णाली
खुला ः चूडामणि शर्मा (सुर्खेत)
महिला ः गंगा थापा महत (जुम्ला)
अल्पसंख्यक ः पदमबहादुर माझी (दैलेख)
सुदूरपश्चिम
खुला ः डिल्लीराज भट्ट (डोटी)
महिला ः सन्तोषकुमारी शर्मा (कैलाली)
दलित ः नरेश विक (बैतडी)
यी नाममध्ये बस्नेत र पौडेल २०७४ सालमा राष्ट्रिय सभा सदस्य मनोनीत गर्न राष्ट्रपतिलाई सिफारिस गरेका नाम हुन् । त्यसबखत उनीहरू मनोनीत भएका थिएनन् । यस्तै पौडेल कांग्रेस केन्द्रीय कार्यालयका मुख्यसचिव हुन् भने पन्त कांग्रेसको १४औं महाधिवेशनमा डा. शेखर कोइरालाको समूहबाट महिला सहमहामन्त्रीको उम्मेदवार बनेर पराजित भएकी थिइन् । लुम्बिनीबाट छानिएका शर्मा बाँकेका पुराना नेता हुन् भने गुरुङ शहीद पत्नी हुन् । मिश्र कांग्रेसको १४औं महाधिवेशनमा सुदूरपश्चिम प्रदेश सभापतिमा पराजित भएका थिए ।
कुनकुन दलले भाग लिँदै छन् ?
१२ माघमा हुने राष्ट्रिय सभा निर्वाचनमा १२ दलले भाग लिने भएका छन् । राष्ट्रिय सभा सदस्य निर्वाचनका लागि आयोगले दल दर्ताका लागि दिएको १० पुसको समय सीमाभित्र १२ दलले निर्वाचनमा सहभागी हुने प्रयोजनका लागि दल दर्ता गराएका हुन् । आयोगका अनुसार नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एकीकृत समाजवादी, नेपाल लोकतान्त्रिक पार्टी, जनता समाजवादी पार्टी नेपाल, राप्रपा, राष्ट्रिय जनमोर्चा र नेपाल परिवार दल सातै प्रदेशमा निर्वाचनमा सहभागी हुँदै छन् ।
यसैगरी, लोसपाले प्रदेश २ र सुदूरपश्चिम प्रदेश, नेमकिपाले बाग्मती र ऐतिहासिक प्रजातान्त्रिक जनता पार्टी नेपालले प्रदेश २ मा मात्र सहभागी हुनेगरी दल दर्ता गराएका छन् । आयोगका प्रवक्ता शालिग्राम शर्मा पौडेलले नौ दलले सबै प्रदेशमा र तीन दलले कुनै निश्चित प्रदेश विशेषमा मात्र सहभागी हुने गरेर दल दर्ता गराएको जानकारी दिए । राजधानी दैनिकमा खबर छ
