नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष प्रचण्डको भारत भ्रमणको चर्चा सेलाइसकेको छैन।
अनौपचारिक रूपमा ‘पक्का’ भनिएको भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँगको भेट सम्भव नभए पनि प्रचण्डले भ्रमण सफल भएको भनेका छन्।
भ्रमणबारे भेटेर कुराकानी गरेको बताउने नेता गणेश शाहले सुनाए, “मलाई उहाँ भ्रमणबाट सन्तुष्ट हुनुहुन्छ जस्तो लाग्यो। तर उपलब्धिमूलक हुनु अलग कुरा हो।”
अर्का नेता हरिबोल गजुरेलका अनुसार पनि प्रचण्डले भ्रमण सफल भएकै ठानेका छन्।
भ्रमणलाई लिएर भएका चर्चाबारे प्रचण्डको भनाइ उद्धृत गर्दै नेता शाहले भने, “भेटघाट र भारतले देखाएको सद्भावलाई लिएर कतिपय नेतालाई यहाँ ईर्ष्या हुन्छ र अनर्गल प्रचार गर्न थाल्छन्।”
दुई कारण र प्रचण्डको ठम्याइ
एक उच्च माओवादी नेताका भनाइमा भारतीय जनता पार्टीका अध्यक्ष जेपी नड्डासँग भेटवार्ता भइरहँदासम्म पनि मोदीसँग भेटघाट निश्चित रहेको बताइएको थियो। तर भएन।
एक माओवादी नेताअनुसार दुई कारण हुनसक्छन्।
पहिलो: भ्रमणको दोस्रो दिन दिल्लीमा आयोजित कार्यक्रमा प्रचण्डले दिएको सार्वजनिक अभिव्यक्तिप्रतिको असन्तोष प्रदर्शन।
दोस्रो: तपाईँलाई हामीले विश्वास गरेका छौँ तर पूरै होइन है भन्ने सन्देश।
ती नेताका अनुसार प्रचण्डले पहिलो कारण ठम्याएको सङ्केत दिएको बीबीसीलाई बताए।
माओवादी केन्द्रका विदेश विभाग उपप्रमुख राम कार्कीका भनाइमा ‘मोदीले प्रचण्डलाई भेट्नुपर्ने’ थियो। तर नभेट्नुको सम्भावित उनको विश्लेषण पनि पहिलोसँग मिल्दो छ।
नभेट्नुको सम्भावित विश्लेषण सुनाउँदै उनले भने, “एउटा कुरा त उहाँले पुरानो सन्धि, सिमाना इत्यादिको कुराहरू संवादबाट समाधान गर्नुपर्ने बताउनु भयो, ठूला राष्ट्रलाई त्यो पनि बिझेको हुनसक्छ।”
के हो काठमाण्डू ‘आदेश’
प्रचण्डले दिल्लीमा आयोजित सार्वजनिक कार्यक्रममा ‘१९५० को सन्धि, सीमाका मुद्दा र इपीजी प्रतिवेदन’का विषय ‘असल छिमेकीको भावले’ सुल्झाउनुपर्ने धारणा राखेका थिए।
मूलत: ती विषय भारतको निम्ति रुचिकर नभएको जानकारहरू बताउँछन्। तर प्रचण्डले ती कुरा ‘उठाउनै पर्ने आदेश’ काठमाण्डूबाटै लिएर गएका थिए।
उनी दिल्ली जानु अघिल्लो दिन भएको स्थायी समितिको बैठकले दिल्लीमा हुने द्वीपक्षीय कुराकानी र सार्वजनिक कार्यक्रममा ‘विवादित महत्त्वपूर्ण विषयहरू उठाउनु पर्ने’ निर्णय गरेको थियो।
भारतीय विदेशमन्त्रीसँग प्रचण्डको शनिवार एक्लाएक्लै र आइतवार भाजपा पार्टी कार्यालयमा भेट भएको थियो
नेता गजुरेलका अनुसार नेपाल भारतबीचका समस्याहरू स्पष्ट रूपमा राखेर त्यसको समाधानको निम्ति भारत सरकारको अपेक्षा सहित प्रस्ट कुरा राख्नुपर्छ भन्ने निर्णय भएको थियो।
तर मोदीसँग भेट नहुनुको कारण त्यो होला भन्ने नेताद्वय गजुरेल र शाहलाई लागेको छैन।
गजुरेलले ‘भ्रमण अलि सफल भएका कारण एकथरीलाई इर्ष्या भएर कतैकतैबाट दबाव परेको’ हुनसक्ने अनुमान गरेका छन्।
प्रचण्डले यसअघि पार्टीभित्रैबाट ‘उचालिएर प्रधानसेनापति प्रकरणमा आफू चुकेको’ बताउने गरेका छन्।
भ्रमणको ‘भित्री उद्देश्य’को चर्चा
नितान्त प्राविधिक कारणले समय नमिल्दा भेट नभएको हुनसक्ने अनुमान गरेका शाह भन्छन्, “कम्युनिस्ट पार्टीहरूले सन् १९५० को सन्धी र सीमा समस्या पहिलेबाटै उठाउँथे, त्यसमा अहिले ईपीजीको प्रतिवेदन थपिएको न हो।”
नेता गणेश शाहका अनुसार उनले प्रचण्डसँग बेला बखत “अब त एक पटक प्रधानमन्त्री बन्ने पालो आउनुपर्ने” भनी ठट्टा गर्छन्।
प्रचण्ड हाँस्छन् मात्र। यसपटक पनि उनले त्यस्तै मुस्कानमै प्रतिक्रिया सीमित पारिदिए।
नेता गजुरेल त्यसबारे प्रेसले मात्र चर्चा गरेको बताउँछन्। तर दिल्लीस्थित कान्तिपुर संवाददातालाई दिएको अन्तर्वार्तामा प्रचण्ड स्वयंले त्यो सम्भावना निम्त्याउने आलोपालोको सन्दर्भ उल्लेख गरेका छन्।
तर माओवादीका एक उच्च नेताले बीबीसीसँग भ्रमणको उद्देश्यबारे निश्चिन्त स्वरमा भने, “भारतीय गुप्तचर प्रमुख पठाएर वामपन्थीलाई फुटाइयो, वाम एकता हुन्छ कि भनेर उहाँलाई दिल्ली बोलाइयो।”
वर्तमान सत्ता गठबन्धन आगामी चुनावसँग जारी रहने र त्यसपछिको समीकरणको अभ्यासको रूपमा भ्रमण भएको सङ्केत गरे। तर त्यसबारे उनले विस्तृत खुलाएनन्, “असर र परिणामको निम्ति केही दिन पर्खिनु पर्ला।” बीबीसी
