हृदयाघात र स्ट्रोक दुई अवस्थाहरू हुन्, जुन विश्वव्यापीरूपमा सबैभन्दा धेरै मृत्युको कारण बनिरहेका छन् । स्ट्रोक, जसलाई ब्रेन अट्याक पनि भनिन्छ, तब हुन्छ जब कुनै चीजले मस्तिष्कको भागमा रक्त आपूर्ति रोक्छ। मस्तिष्कमा रक्तनली फुट्दा पनि पक्षघात हुन सक्छ। स्ट्रोकले पूर्ण पक्षघात वा मृत्यु हुन सक्छ।
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्लुएचओ)को प्रतिवेदन अनुसार हरेक वर्ष विश्वभर एक करोड ५० लाखभन्दा बढी मानिस स्ट्रोकबाट ग्रस्त हुन्छन्, जसमध्ये ५० लाखभन्दा बढीको मृत्यु हुन्छ ।
स्ट्रोकको बढ्दो जोखिमको रोकथाम र उपचारको बारेमा सचेतना जगाउन र स्ट्रोक पीडितहरूको राम्रो हेरचाह सुनिश्चित गर्न हरेक वर्ष अक्टोबर २९ मा विश्व स्ट्रोक दिवस मनाइन्छ। मस्तिष्कघातको जोखिम किन बढिरहेको छ र यो समस्याबाट बच्न के–कस्ता कुरामा ध्यान दिन सकिन्छ भन्ने बुझौँ–
स्ट्रोकको बढ्दो जोखिम
हाम्रो जीवनशैलीका धेरै नराम्रो बानीका कारण स्ट्रोकको जोखिम हुन सक्छ। शारीरिक निष्क्रियता, पर्याप्त शारीरिक गतिविधि नपाएमा, अन्य स्वास्थ्य अवस्थाहरूसँग स्ट्रोकको जोखिम बढ्छ। मोटोपना, उच्च रक्तचाप, उच्च कोलेस्ट्रोल र मधुमेह जस्ता रोगबाट पीडित व्यक्तिहरूमा यसको जोखिम बढि हुन्छ ।
अध्ययनहरूले देखाउँछ कि नियमित व्यायामलाई दैनिक दिनचर्याको एक हिस्सा बनाउनाले स्ट्रोकको जोखिम कम गर्न सक्छ।
न्यूनतम दैनिक ३० मिनेट व्यायाम गर्नुहाेस्
व्यायामले तपाईलाई स्वस्थ वजन कायम राख्न मद्दत गर्दछ। यसले अधिक तौल वा मोटोपनको जोखिमलाई पनि कम गर्छ, जुन स्ट्रोकको जोखिम बढाउने अवस्थाहरू हुन्। अमेरिकन स्ट्रोक एसोसिएसनका अनुसार, पेटको बोसो भएका मानिसहरूलाई स्ट्रोकको उच्च जोखिम हुन्छ। यस जोखिमबाट बच्नको लागि, हप्तामा कम्तिमा १५० मिनेट मध्यम गतिविधि गर्नुहोस्।
जामा नेटवर्क ओपनमा गरिएको एक अध्ययनले दिनमा १३ घण्टा वा सोभन्दा बढी समयसम्म बस्ने व्यक्तिलाई स्ट्रोकको खतरा ४४ प्रतिशत बढी हुने देखाएको छ ।
आहारमा पोषण
स्ट्रोक रोकथामको लागि एक स्वस्थ आहार धेरै महत्त्वपूर्ण छ। अनाज, फलफूल र तरकारीले भरिपूर्ण आहारले मुटुलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ।
जैतुनको तेल र ओमेगा-३ फ्याटी एसिड भएको खानेकुरा समग्र स्वास्थ्यको लागि आवश्यक हुन्छ र यसले स्ट्रोकको जोखिम पनि कम गर्न सक्छ। सन् २०२२ मा ल्यान्सेटमा प्रकाशित अनुसन्धानले सात वर्षसम्म पौष्टिक खानेकुरा (कम फ्याटयुक्त आहार) पछ्याउने मानिसहरूमा हृदयाघात वा स्ट्रोकको खतरा २६ प्रतिशतले कम भएको पत्ता लागेको थियो।
तनाव बढ्नु पनि ठूलो समस्या
तनावलाई मानसिक स्वास्थ्य समस्या मात्रै सम्झेर गल्ती नगर्नुहोस्, यसले धेरै शारीरिक साइड इफेक्ट पनि गर्न सक्छ। यसले स्ट्रोकको जोखिम पनि बढाउँछ।
२०२२ मा जामा नेटवर्क ओपनमा प्रकाशित अनुसन्धानअनुसार, अधिक तनाव अनुभव गर्ने मानिसहरूलाई स्ट्रोकको उच्च जोखिम हुन्छ। तनावपूर्ण अवस्थाहरूले तपाईंको रक्तचाप बढाउन सक्छ, जसले हृदयघात र स्ट्रोक दुवै निम्त्याउन सक्छ। एजेन्सीबाट
