काठमाडौं । जापानमा गत वर्ष जन्मदर निकै न्यून रहेको रेकर्ड गरिएको छ । जापानको जनसंख्या बढ्दो उमेरको छ, र जन्मदर घट्दै छ ।
गत वर्षको सरकारी तथ्यांकले १२ करोड ३९ लाख जनसंख्या भएको देशमा सात लाख २७ हजार २७७ बच्चा मात्रै जन्मेको देखाएको छ । यो संख्या अघिल्लो वर्षको तुलनामा कम हो । यसका लागि सरकारले डेटिङ एप सुरु गरेको छ ।
जापानमा सरकारद्वारा सञ्चालित डेटिङ एप चलिरहेको छ । यद्यपि, यो एपको प्रारम्भिक परीक्षण हो । जसले विवाह गर्न चाहने व्यक्तिहरू बीचको सम्बन्धलाई सहज बनाउन मद्दत गर्दछ ।
विवाहको पहिलो चरणको रूपमा वर्णन गरिएको एपले टोकियो महानगर सरकारले प्रदान गरेको एआई म्याचमेकिंग प्रणाली प्रयोग गर्दछ । वास्तवमा, जापानको स्वास्थ्य, श्रम र मन्त्रालयको तथ्याङ्कअनुसार गत वर्ष सात लाख २७ हजार २७७ शिशु जन्मिएका थिए ।
देशको जनसंख्या १२३.९ मिलियन छ । जन्मेको यो संख्या एकदमै कम रहेको छ । प्रजनन दर १.२६ बाट १.२० मा घटेको छ । जबकि स्थिर जनसंख्याको लागि प्रजनन दर २.१ हुनु पर्छ ।
वैवाहिक गठबन्धन पनि घट्दै गएको छ । गत वर्ष ३० हजार विवाह घटेको र सम्बन्ध विच्छेदको संख्या बढेको छ । त्यस्तै, देशको जनसांख्यिकीय असन्तुलनलाई हेर्दा यो गिरावट लामो समयसम्म कायम रहने विज्ञहरू बताउँछन् ।
यी चुनौतिहरूलाई न्यूनीकरण गर्ने प्रयासहरू भइरहेका छन् । यस समस्यालाई सम्बोधन गर्न सरकारले विशेष निकायहरू स्थापना गरेको छ । जस्तै बाल हेरचाह सुविधा वृद्धि, आमाबाबुको लागि आवास अनुदान, छनोट क्षेत्रमा बच्चा जन्माउने जोडीहरूलाई आर्थिक प्रोत्साहन, आदि ।
जन्मदरको विषयलाई जोडदार रुपमा उठाउँदै आइरहेका एलन मस्कले पनि जापानको पहललाई सराहना गरेका छन् । जसले जन्मदरमा आएको गिरावटलाई सम्बोधन गर्ने महत्वपूर्ण प्रकृतिलाई जोड दियो ।
विज्ञहरू भन्छन्, ‘जनसांख्यिकीय परिवर्तन, परिवर्तनकारी भए पनि, जापान जस्ता देशहरू हराउन सक्छ, डेटिङ एपले वैवाहिक सम्बन्धलाई बढावा दिन सरकारको प्रतिबद्धता देखाउँदै छ ।’
