गर्भमा रहेको बच्चाको लिंग (केटा वा केटी) माता-पिताको क्रोमोजोममा निर्भर हुन्छ। महिलामा दुईवटा X क्रोमोजोम हुन्छन् भने पुरुषमा एउटा X र एउटा Y क्रोमोजोम हुन्छ। यदि भ्रूणमा XX क्रोमोजोम छ भने, त्याे केटी हो र यदि XY छ भने, त्याे केटा हो।
केटाको जन्मका लागि वाई क्रोमोजोम आवश्यक हुन्छ । तर, हालैको अनुसन्धानले वाई क्रोमोजोमहरू क्रमशः घट्दै गएको खुलासा गरेको छ । यसरी नै भइरह्यो भने भविष्यमा केटी मात्रै जन्मिनेछ र पुरुषको जन्म सम्भव छैन ।
यद्यपि Y क्रोमोजोम हराउन लाखौं वर्ष लाग्न सक्छ, यो सम्पूर्ण मानव जातिको लागि खतराको घण्टी हो। वैज्ञानिकहरूले यसबारे गहन अनुसन्धान गरिरहेका छन्, ताकि वाई क्रोमोजोम नष्ट हुनुअघि नै यसको समाधान खोज्न सकोस्।
वाई क्रोमोजोम मानव भविष्यको लागि खतरा ?
भर्खरै प्रकाशित साइंस अलर्ट रिपोर्ट अनुसार पुरुषको वाई क्रोमोजोम बिस्तारै हराउँदै गएको छ । वाई क्रोमोजोमको क्रमिक क्षतिले मानव भविष्यमा गम्भीर खतरा निम्त्याउन सक्छ। तर, यसको अन्त्य हुन लाखौं वर्ष लाग्न सक्छ। यदि Y क्रोमोजोम हराउनु अघि मानवले नयाँ जीन विकास गरेन भने, पृथ्वीमा मानव अस्तित्व समाप्त हुन सक्छ।
Y क्रोमोजोमले पुरुषको विकासमा कसरी योगदान गर्छ?
वाई क्रोमोजोममा एक विशेष जीन हुन्छ, जसले भ्रूणलाई पुरुषको रूपमा विकास गर्छ। जब यो जीन गर्भाधान भएको १२ हप्तापछि सक्रिय हुन्छ, भ्रूणमा पुरुष हर्मोन उत्पादन हुन थाल्छ।
यी हर्मोनले भ्रूणलाई पुरुषमा विकास गर्छ। यदि Y क्रोमोजोम छैन भने, भ्रूण महिलाको रूपमा विकसित हुन्छ।
Y क्रोमोजोमको संख्यामा गिरावट
अनुसन्धानले वाई क्रोमोजोमको संख्या क्रमशः घट्दै गएको पत्ता लगाएको छ । पछिल्लो १६ करोड ६० लाख वर्षमा वाई क्रोमोजोम ९०० जीनबाट मात्र ५५ जीनमा संकुचित भएको छ। यस दरमा, वाई क्रोमोजोमबाट प्रत्येक १ मिलियन वर्षमा लगभग ५ जीनहरू हराउँदैछन्। वैज्ञानिकहरू विश्वास गर्छन् कि यदि यो जारी रह्यो भने, Y क्रोमोजोम आगामी ११ मिलियन वर्षमा पूर्ण रूपमा हराउन सक्छ।
के Y क्रोमोजोम बिना पुरुष जन्मन सम्भव छ?
यस चिन्ताको बीचमा, वैज्ञानिकहरूले पनि केही राहत पाएका छन्। पूर्वी युरोप र जापानमा पाइने केही मुसा प्रजातिहरूले आफ्नो वाई क्रोमोजोम गुमाए पनि अझै जीवित छन्। यी मुसाहरूमा, X क्रोमोजोमले दुवै भूमिका खेल्छ। तर, यी मुसाहरूमा कसरी लिंग निर्धारण हुन्छ भन्ने कुरा अझै स्पष्ट भइसकेको छैन।
तर मानिसमा प्रजननका लागि शुक्राणु चाहिन्छ, जुन मानिसबाट नै आउँछ। यदि Y क्रोमोजोम हराउने हो भने, यो मानिसको लागि ठूलो संकट हुन सक्छ, किनकि यसको मतलब पुरुषहरू जन्मिने छैनन्।
वाई क्रोमोजोम क्रमशः घट्दै गएका कारण वैज्ञानिकहरुले यसलाई ठूलो चिन्ताको रुपमा लिएका छन् । यद्यपि यसको अन्त्य हुन अझै लाखौं वर्ष बाँकी छ, तर यसको बारेमा अनुसन्धान जारी छ।
यदि मानवले वैकल्पिक रूपमा कुनै नयाँ जीन विकास गरेन भने, मानव जातिको अस्तित्वमा प्रश्न उठ्न सक्छ। न्यूज २४ बाट
