क्यालिफोर्निया । नेपाली समाजमा एउटा प्रसिद्ध उखान चलिरहेको छ :‘आफू नमरी स्वर्ग कहाँ देखिन्छ र ?’ यसको अर्थ स्पष्ट छ- मृत्यु पछि स्वर्गको अस्तित्वको बारेमा मानिसले केही थाहा पाउँदैन। मृत्यु पछिको निर्जीव शरीर धर्तीको माटो जस्तो हुने निश्चित छ, तर आजको समाजमा स्वर्गको परिभाषा भने फरक ढङ्गले बुझिन्छ। स्वर्गलाई कतिपयले एक स्थानको रूपमा मात्र होइन, जीवनका सुख-सुविधासँग जोडेर पनि हेरिरहेका छन् ।
आजकल, मानिसहरू सुख र समृद्धिको लागि कुनै पनि काम गर्न तयार छन्, र कहिले काहीँ त जहाँ पनि जान तयार हुन्छन्। यसै कारण, जिउँदै देखेको स्वर्ग धेरैका लागि अमेरिका भएको छ।
गाँस, बास र कपासको लागि देश छोडेर विदेश जानु हाम्रो नेपाली समाजको बाध्यता बनेको छ। नेपाली जहाँ पनि जान सक्छन्, तर अमेरिका भनेको स्वर्ग हो, यो मान्यता अहिले पनि प्रचलित छ। के साँच्चै अमेरिका स्वर्ग हो त ? हामीलाई यो प्रश्नलाई गहिरो रूपमा बुझ्न जरुरी छ।
गाउँका गफ र सुनिने कथामा अमेरिका स्वर्गको रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ। तर, जब हामी अमेरिका पुग्छौँ भने, त्यहाँका वास्तविकताहरू केही भिन्न देखिन्छन्। यहाँ जस्तो रमाइलो र आरामदायक जीवनको आशा गरिएको हुन्छ, तर वास्तविकता भने त्यसभन्दा फरक हुन्छ ।
अमेरिका एक मिठाई पसल जस्तै हो : जसमा पहिले मिठास मात्र देखिन्छ, तर समय बित्दै जाँदा त्यसको स्वाद बदलिन थाल्दछ। लाखौँ खर्च गरेर अमेरिका पुगेपछि, जीवनको सुरुवात लगभग शून्यबाट गर्नुपर्छ। यहाँको कामकाजी जीवन निकै कडा हुन्छ। कर्मचारीलाई आफूलाई बिरामी पार्न पनि अनुमति दिइँदैन, यदि काम नगरे भने जागिर गुम्न सक्छ।
अमेरिकामा बिताएको समयको साथ, त्यहाँको स्वप्न र वास्तविकता बिचको भिन्नता स्पष्ट हुन थाल्दछ। काम गर्नका लागि कुनै छुट्टै आराम छैन, बरु त्यो सस्तो कामको परिभाषा हो ।
स्वर्ग र नर्कको बिचमा
धेरै नेपालीको सोचमा, अमेरिका पुग्नु भनेको स्वर्ग पुग्नु हो। तर वास्तविकता भनेको अमेरिकामा जीवन कति कठिन र चुनौतीपूर्ण छ भन्ने कुरा हुन्छ। यहाँ, एउटा कामदारलाई आफ्नो अस्तित्व बचाउन निरन्तर सङ्घर्ष गर्नुपर्छ। बचतको नाममा केही पनि छैन—कमाएपछि सबै सरकारको कर, इन्स्योरेन्स, किस्ता र अन्य खर्चमा जान्छ ।
नेपालमा हामीले घर परिवारसँग खुसी बिताउने कल्पना गर्छौँ, तर अमेरिका जस्तो ठाउँमा हाम्रो सपना र वास्तविकता बिचको अन्तर खुल्दछ। अमेरिकामा सबै कुरा छ । तर त्यसको पछाडि गहिरो असन्तुष्टि र एक्लोपन छ। यहाँको समाज भव्य भएता पनि, मानिसहरूको मन कहिल्यै खुसी छैन
निष्कर्ष
अमेरिका एक विकसित राष्ट्र हो, तर त्यो स्वर्ग होइन। यो एक यथार्थ हो जुन प्रत्येक प्रवासीले अनुभव गर्छ। साँचो स्वर्ग भनेको अर्कै कुरा हो, अर्कै अनुभूति हो, साँच्चै स्वर्ग भनेको दुख, आँसु, पीडारहित स्थान हो । के ती कुराहरू अमेरिकी भूमिमा छैन त ? छन् प्रशस्त छन् । स्वर्ग भनेको त आत्मा र मनको शान्ति हो, जुन हामी कहीँ बाहिर खोज्दै खोज्दै आफ्नो सिङ्गो जिन्दगी नै सक्काउँछौ तर पाउँदैनौ। त्यसैले अमेरिका हामीलाई स्वर्ग जस्तो देखिए पनि, यहाँको वास्तविकता हाम्रा लागि अझै असहज र चुनौतीपूर्ण छ।
अन्ततः, हामीलाई थाहा छ कि स्वर्ग कहीँ बाहिर छैन, बरु आफ्नो परिपूर्णता र खुसीमा नै छ।
