क्यालिफोर्निया । समाज सेवाको कार्य साँचो र निरन्तर सहयोगका लागि गर्ने चाहना हो, जसले समाजका कमजोर र पीडित वर्गलाई राहत पुराउँछ। तर पछिल्लो समय समाज सेवाको नाममा चन्दा उठाउने र त्यसको सही प्रयोग नगर्ने प्रवृत्ति तीव्र रूपमा बढ्दो छ। यस्ता गतिविधिहरूले समाजमा केबल आर्थिक शोषण र बेइमानीलाई मात्र बढाएका छैनन्, साथै यसले समाज सेवाको मूल उद्देश्य र विश्वासलाई पनि कमजोर बनाएको छ। यस्ता प्रवृत्तिहरूका कारण समाजमा ठुलो विकृति फैलिएको छ, जसका परिणामहरू दीर्घकालीन रूपले नकारात्मक हुन्छन्।
चन्दा उठाउने कार्य मूलतः समाज सेवा र सामाजिक कार्यका लागि गरिन्छ, जसले विकट परिस्थितिमा रहेका मानिसहरूको जीवनमा सुधार ल्याउँछ। तर केही व्यक्ति र संस्थाले यसलाई केवल आफ्ना व्यक्तिगत स्वार्थ पूरा गर्नको लागि प्रयोग गर्न थालेका छन्। यस्ता संस्थाहरूले सामाजिक सञ्जाल र मिडियाको प्रयोग गरी आफ्ना गतिविधिहरूलाई चमत्कारिक र प्रभावकारी देखाउने प्रयास गर्छन्, तर वास्तविकतामा तिनीहरूले सङ्कलित रकमलाई आफ्नो लाभका लागि प्रयोग गर्छन्।
समाजसेवी संस्थाहरू प्रायः चन्दा उठाउँदा त्यसको सही उपयोगको बारेमा जनतालाई स्पष्ट जानकारी दिन्न। यसका कारण नागरिकमा अविश्वासको भावना पैदा हुन्छ। जसले गर्दा त्यस्ता संस्थाहरूको दानदाताहरू कम हुन सक्छन् र समाज सेवाका वास्तविक उद्देश्यहरूलाई चोट पुग्न सक्छ । कतिपय व्यक्तिहरू वा संस्थाहरू चन्दा उठाएर आफूलाई निजी लाभको साधनको रूपमा प्रयोग गर्छन्। उनीहरूले चन्दा उठाएर सामाजिक कार्यको नाममा ठुलो रकम सङ्कलन गर्दछन्, तर त्यो रकम व्यक्तिगत खर्च र फाइदाको लागि प्रयोग गर्छन्। यस्ता कार्यहरूले समाजको विश्वासलाई नष्ट गर्दछन् र साँचो समाजसेवामा लागेको रकमको सदुपयोग हुन सक्दैन।
चन्दा उठाउने केही संस्थाहरूले जनतालाई भ्रममा पारेर ठगी गर्छन्। उनीहरूले समाजको पीडामा आधारित भएर आम जनतालाई चन्दा दिन उत्साहित गर्छन्, तर उक्त रकम प्रयोग गर्नको नाममा संस्थाहरूले उनीहरूको विश्वास तोड्ने गर्छन्। यसरी गरिने ठगीले पीडितहरूलाई थप पीडित बनाउँछ र आम नागरिकको मनोबल घटाउँछ।
समाज सेवा एक पवित्र उद्देश्य हो जसको मुख्य लक्ष्य जनकल्याण हो। तर अहिले धेरै संस्थाहरू र व्यक्तिहरूले यसलाई व्यवसायको रूपमा परिणत गरिरहेका छन्। चन्दा उठाउने र त्यसबाट आर्थिक लाभ प्राप्त गर्ने प्रक्रिया व्यवसायीक दृष्टिकोणमा परिणत हुन थालेको छ, जसले समाज सेवाको वास्तविक उद्देश्यलाई पूर्ण रूपमा नष्ट गर्न सक्छ।
चन्दा उठाउने संस्थाहरूको गतिविधिहरूको सही निगरानी र नियमन अत्यन्त आवश्यक छ। यसको लागि सरकारले र विभिन्न निगरानी संस्थाहरूले चन्दा सङ्कलन गर्ने प्रक्रिया पारदर्शी र जबाफदेहिता सुनिश्चित गर्नुपर्नेछ। यसका लागि निम्नलिखित उपायहरू अपनाउन सकिन्छ ।
चन्दा उठाउने संस्थाहरूलाई अनिवार्य रूपमा आफ्नो सङ्कलित रकम र त्यसको उपयोगको विवरण सार्वजनिक गर्नुपर्ने हो। यसले चन्दा दिने व्यक्तिहरूलाई विश्वास दिलाउन मद्दत पुराउँछ र असल कार्यहरूको पहिचान गर्न सजिलो बनाउँछ।
सरकार र अन्य सम्बन्धित निकायहरूले चन्दा सङ्कलन र प्रयोग गर्ने संस्थाहरूको कडा निगरानी गर्नुपर्नेछ। नियम र कानुनको पालना गर्न नसक्ने संस्थाहरूलाई दण्ड वा प्रतिबन्ध लगाइन्छ भने अन्य संस्थाहरूलाई पनि साँचो काम गर्न प्रोत्साहन मिल्छ।
नागरिकमा समाज सेवाको वास्तविक उद्देश्य र चन्दा सङ्कलनका बारेमा सन्देश फैलाउनु आवश्यक छ। यसले उनीहरूलाई फर्जी संस्था र व्यक्तिगत स्वार्थका लागि उठाइएका चन्दाबाट जोगाउँछ। असल समाज सेवकहरूको कदर र सम्मान गर्नु पर्छ, जसले आफूलाई समाजको साँचो सेवकको रूपमा प्रस्तुत गरेका छन्। यसले अन्यलाई पनि साँचो सेवामा संलग्न हुन प्रेरित गर्दछ र गलत प्रवृत्तिहरूलाई प्रतिकार गर्छ।
समाज सेवाको नाममा चन्दा उठाएर धन्दा गर्ने प्रवृत्तिले समाजमा विकृति र असामाजिक प्रवृत्तिहरूको विकास गराउँछ। यसले समाजका वास्तविक पीडितहरूको आवश्यकता र अधिकारलाई खलल पुराउँछ। यस्ता विकृतिहरूलाई नियन्त्रण गर्नका लागि कडा निगरानी र पारदर्शिता आवश्यक छ।
हामी सबैको साझा जिम्मेवारी हो कि समाज सेवाको वास्तविक उद्देश्यलाई कायम राख्ने र असल कार्यकर्ताहरूको प्रोत्साहन गर्ने प्रणालीलाई सुदृढ बनाऔँ, ताकि एक स्वस्थ र सहयोगी समाजको निर्माण गर्न सकियोस्।
