काठमाडौं । गएको सोमबार एमालेले आफूनिकट पत्रकारहरूको संस्था प्रेस चौतारीको नयाँ नेतृत्व चुन्दै गर्दा लोकतन्त्रको सामान्य अभ्यास पनि गर्न दिइएन। देशभरिबाट विराटनगरमा भेला भएका चौतारीका प्रतिनिधिहरूले होइन, पार्टी नेतृत्वले एकलौटि रूपमा चौतारी नेतृत्व घोषणा गर्यो।
पार्टी नेताहरूले हस्तक्षेप गरेर चौतारीका नेताहरूको नाम घोषणा गर्ने भएपछि अधक्ष्य पदका उम्मेदवार राजेश राई समर्थक प्रतिनिधिहरूले महाधिवेशन हलमै आँशु खसाए।
‘पार्टीले देशभरि गणतन्त्रका पक्षमा चेतना अभियान चलाएकै दिन प्रेस चौतारीमा भने टिके प्रथाबाट नेतृत्व घोषणा भयो,’ महाधिवेशनमा सहभागी बन्न विराटनगर आएका चौतारीका पत्रकार माधवप्रसाद तिवारीले भनेका थिए, ‘प्रतिनिधिहरूलाई रूवाएर, नेताले टीका लगाएर नेता छान्ने काम गलत र दुःखद भयो।’
प्रेस चौतारीमा राजेश राई र गणेश पाण्डे अध्यक्षका दाबेदार थिए। प्रधानमन्त्री समेत रहेका पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले पाण्डेलाई अध्यक्ष बनाउन बालुवाटारबाट निर्देशन जारी गरेका थिए। उनको त्यो निर्देशन कार्यान्वयन गर्न विराटनगरमा नेताहरू राजेन्द्र गौतम र भानुभक्त ढकाल खटिएका थिए।
उद्घाटन कार्यक्रम चलिरहँदा बाहिर चौतारीमा निर्वाचन माग्दै प्रतिनिधिहरू हस्ताक्षर अभियान चलाइरहेका थिए। त्यही बेला उद्घाटन कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै महासचिव शंकर पोखरेलले ‘सहमतिमा नेतृत्व छान्न’ निर्देशन दिए।
प्रचार विभाग प्रमुख राजेन्द्र गौतमले त ‘निर्वाचन भन्दै धेरै बुरूक बुरूक गर्नेलाई कारबाही गर्ने’ चेतावनी नै दिए। चौतारीका अध्यक्ष गणेश बस्नेतले पनि निर्वाचन नगराउने भन्दै चुनाव माग्नेहरूलाई हल बाहिर निकाल्ने धम्की नै दिएका थिए।
अन्तन्त: चौतारीले निर्वाचननै गर्न नदिएर अधक्ष्य छान्यो। र, अधक्ष्य बने- प्रधानमन्त्री ओलीको पुस्तकसमेत लेखेका गणेश पाण्डे।
त्यस घटना सँगै एमालेभित्र आन्तरिक लोकतन्त्रको हत्या भएको भन्दै चौतर्फी आलोचना भयो। तर पार्टीका नेताहरूले भने खासै प्रतिक्रिया दिएनन्।
त्यसो त एमालेले यसअघि पनि पार्टीभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्रलाई मास्दै नै आइरहेको छ। केही महिनाअघि मात्रै भाटभटेनी सुपरमार्केटका संचालक विवादित व्यवसायी मीन बहादुर गुरुङबाट पार्टी कार्यालयत बनाउन जग्गा दान दिएको भन्दै आलोचना गरेकै कारण तत्कालीन स्थायी कमिटि सदस्य बिन्दा पाण्डे र केन्द्रीय सदस्य उषाकिरण तिमल्सिनालाई कारबाही नै गर्यो।
अझ पार्टी अधक्ष्य ओली र पार्टीको हीत विपरित बोलेको आरोपमा पूर्व उपाधक्ष्य भीम रावललाई त पार्टीबाटै निकाल्यो। त्यसपछि अहिले उनै भीम रावलले ओली तानाशाही र निरङ्कुश बनेको आरोप लगाएर आफ्नै पार्टी खोल्न तम्सिएका छन्।
त्यतिमात्र हैन, चैत महिनाभित्र २३ वटै जनसंगठनका केन्द्रीय अधिवेशन सम्पन्न गर्नुपर्ने पार्टी नीतिअनुसार अहिले एमालेका जनसंगठनलाई ‘अधिवेशन पर्व’ लागेको छ। त्यसमध्ये हालसम्म ६ जनसंगठनले अधिवेशन सम्पन्न गरिसकेका छन्। बाँकीमा चाहिं चुनाव नै हुन नीतिमा एमाले लागेको नेताहरू बताउँछन्।
आन्तरिक लोकतन्त्रको हकमा सुधारियो माओवादी
नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले आन्तरिक लोकतान्त्रिक अभ्यासमा सकारात्मक फट्को मारेको छ। माओवादीको महत्त्वपूर्ण जनवर्गीय संगठन अनेरास्ववियु(क्रान्तिकारी) र प्रेस सेन्टर नेपालको नयाँ नेतृत्व छनोट प्रक्रियासम्म आइपुग्दा प्रतिस्पर्धात्मक निर्वाचन गरायो।
प्रेस सेन्टरको आइतबार राति अबेर सम्पन्न महाधिवेशनमा प्रत्यक्ष निर्वाचन प्रक्रियाबाट अध्यक्षमा कमल गिरी र महासचिवमा मनोज घर्ती निर्वाचित भए। केन्द्रीय सदस्यहरू सबै निर्विरोध निर्वाचित भएका थिए।
यसअघि माघ १३ गते विद्यार्थी संगठन अखिल क्रान्तिकारीमा पदाधिकारीसहित सबै पद प्रत्यक्ष निर्वाचन प्रक्रियाबाट चुनिएको थियो। लामो विवादपछि पुस १३ गते ३२ वर्ष उमेर हद लगाउने कि नलगाउने विषयमा मतदान भयो। त्यस निर्वाचनमा उमेरहद पक्षधर विजयी भएका थिए।
नेपालका राजनीतिक दलहरूका भ्रातृ संगठनमा उमेर हद सम्बन्धमा प्रत्यक्ष मतदान गर्ने क्रान्तिकारी पहिलो संगठन भएको विद्यार्थी संगठनका इन्चार्ज हिमाल शर्माको दाबी छ।
त्यसअघि माओवादीभित्र पनि वर्षौंसम्म निर्वाचन नहुने, नेतृत्व छनोट प्रक्रिया योग्यता वा क्षमताभन्दा पनि प्रभावशाली नेता वा गुटको आधारमा हुने गरेको थियो।टीके प्रथाका कारण भद्दा संगठन बन्ने गरेको थियो।
तर, पछिल्लो पटक भने माओवादीले आफूलाई ‘करेक्सन’ गरेको छ। ‘सकेसम्म सहमतिबाट नेतृत्व चयन भए राम्रै हो तर सहमति हुन सकेन भने योग्यता र क्षमताको परीक्षण गर्ने लोकतान्त्रिक अभ्यास निर्वाचन नै हो,’ शर्माले भने, ‘अब टीके प्रथा अन्त्य भएको छ। गुटहरू भत्किएका छन्।’
