काठमाडौं । युक्रेनले रुसी सेनासँग लडिरहेका दुई चिनियाँ सैनिकलाई पूर्वी युक्रेनको डोनेट्स्क क्षेत्रबाट पक्राउ गरेपछि अन्तर्राष्ट्रिय राजनीति फेरि तातिएको छ। युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोडिमिर जेलेन्स्कीले मङ्गलबार राति एक टेलिभिजन सम्बोधनमार्फत यो जानकारी सार्वजनिक गरे। उनका अनुसार, युक्रेनी सुरक्षा बलले यस्ता व्यक्ति समातेका छन् जो चिनियाँ नागरिक हुन् र रुसी सेनाको पक्षमा लडिरहेका थिए।
जेलेन्स्कीले पक्राउ परेका दुई चिनियाँ लडाकुहरूलाई “दस्ताबेजसहितका सक्रिय सैनिक” भनेका छन्। यद्यपि चीनले हालसम्म यसबारे कुनै प्रतिक्रिया दिएको छैन। युक्रेनी विदेश मन्त्रालयले चीनका कार्यवाहक राजदूतसंग औपचारिक स्पष्टीकरण माग गरेको छ।
यसअघि चीनले युक्रेन युद्धमा आफ्नो तटस्थता दोहोर्याउँदै आएको थियो। उसले न त युक्रेन न त रुसलाई प्रत्यक्ष सैन्य समर्थन गर्ने गरेको देखिएको थियो। तर यो घटनाले चिनियाँ नीति र दाबीमा ठुलो प्रश्न चिह्न खडा गरेको छ।
अमेरिकी विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ताले भने, “चिनियाँ सेनाको संलग्नता पुष्टि भएमा यसले निकै गम्भीर अन्तर्राष्ट्रिय परिणाम निम्त्याउनेछ। हामी चीनसँग स्पष्ट जवाफको अपेक्षा राख्दछौँ र हाम्रो नीतिगत मूल्याङ्कनमा यसको प्रभाव पर्छ।”
पेन्टागनका एक उच्च अधिकारीले नाम नखुलाउने सर्तमा बताए अनुसार, चीनको सैनिक संलग्नता पुष्टि भएमा अमेरिका र नाटोले त्यसको कूटनीतिक तथा सैन्य असरमाथि पुनर्विचार गर्न सक्नेछ। यो पहिलो पटक होइन जब युक्रेन युद्धमा तेस्रो मुलुकका सैनिकहरू देखिएका हुन्। पछिल्लो केही महिनामा उत्तर कोरियाली लडाकुहरू पनि रुसी पक्षमा देखिएको पुष्टि युक्रेनी पक्षले गरिसकेको छ। यसै सन्दर्भमा चिनियाँ सैनिकहरूको उपस्थिति पुष्टि हुनु कूटनीतिक रूपमा चिन्ताजनक विषय हो।
युक्रेनी सुरक्षा सल्लाहकारहरूले बताए अनुसार, युक्रेनले अब युद्ध क्षेत्रमा विदेशी लडाकुहरूको पहिचान र नियन्त्रणमा कडा रणनीति अपनाउनेछ। “हामीलाई थाहा छ, रुस विभिन्न माध्यमबाट तेस्रो देशका लडाकुहरू प्रयोग गरिरहेको छ, र यस्ता प्रयासहरूलाई हामी निष्फल पार्न प्रतिबद्ध छौँ,” एक युक्रेनी सेनाका प्रवक्ताले भने।
अन्तर्राष्ट्रिय राजनीतिशास्त्रीहरूका अनुसार, यदि चीनबाट आधिकारिक रूपमा यस्तो कुनै संलग्नता पुष्टि भयो भने चीनले हालसम्म ओगट्दै आएको ‘शान्तिप्रिय मध्यस्थकर्ता’को भूमिकामा गम्भीर असर पर्न सक्छ। साथै, अमेरिका र युरोपेली संघको चीनप्रतिको रणनीति पनि फेरिन सक्छ।
युद्धको प्रारम्भदेखि नै संवेदनशील अवस्थामा रहेको युक्रेन–रुस द्वन्द्वमा तेस्रो मुलुकहरूको संलग्नता बढ्नु विश्वका लागि चिन्ताको विषय बनेको छ। घटनाको थप अनुसन्धान भइरहेको बताइएको छ र युक्रेनले पक्राउ परेका चिनियाँ नागरिकहरूको विवरण अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा प्रस्तुत गर्ने तयारी गरेको छ।
