कञ्चनपुर- शुक्लाफाँटा नगरपालिका–८ धारापानीमा दिउँसै बाघले बाख्रा खान थालेपछि स्थानीयवासी चिन्तित भएका छन्। बाख्रा चराउनका लागि वन क्षेत्रमा लैजाँदा र गोठमै राखेका बाख्रा पनि बाघले खान थालेपछि स्थानीयवासी चिन्तित भएका हुन्।
तीन दिनको अवधिमै स्थानीयवासीले पालेका १० भन्दा बढी बाख्रा बाघले खाइसकेको छ। वन संरक्षणमा जोड दिइएपछि बाघ आउन थालेको हो। दुई दिनको अवधिमै बाघले स्थानीयवासी साइमले धामीका मात्रै ६ वटा बाख्रा मारेर खाएको छ।
‘दुई बाख्रा वन क्षेत्रमा चराउन लगेको बेला बाघले खाइदियो’, उनले भने, ‘चारवटा बाख्रा खोरमै रहेका बेला खाइदिएको छ। बस्तीमै बाघ आउन थालेपछि बाख्रालगायत अन्य घरपालुवा जनावर जोगाउनका लागि रातभर जाग्राम बस्नुपरेको छ।’
गाउँ नजिकैको डाँडाबाटै बाघ गर्जेको आवाज दैनिक सुनिन थालेको छ। बाघको आवाज आउन थालेपछि गाउँका सबै जना घरघरबाट निस्केर बाख्रा जोगाउनका लागि होहल्ला गर्ने र आगो बालेर तर्साउने काममा लागेको धामीले बताए। उनले भने, ‘सावधानी अपनाउँदा अपनाउँदै पनि खोरबाटै बाख्रा लगेको पत्तो नै लाग्दैन, बाघले निकै तर्साएको छ।’
‘कहिल्यै पनि बाघ बस्ती र नजिकका वन क्षेत्रमा देखिएको थिएन’, रमेश धामीले भने, ‘तीन दिनदेखि दैनिक बाघ बस्तीमै पुग्न थालेपछि डरका कारण साँझ नहुँदै बालबालिकालाई घरभित्रै राख्नुपरेको छ।’ मानवीय क्षति हुन नदिन र बाख्रालगायत घरपालुवा जनावर जोगाउन पालैपालो जाग्राम बसेर आगो बाली होहल्ला गरेर बस्नुपरेको स्थानीयवासी दुखेसो पोख्छन्।
स्थानीयवासी दिउँसो वन क्षेत्रमा बाख्रा, गाई, गोरु चराउन जानसमेत बाघकै डरले बन्द गरेका छन्। दाउरा र मेलापात जाँदासमेत समूहमा जाने गरेको प्रितम धानुकले बताए। बाघकै डरले नदी तटीय क्षेत्र र खुला मैदानमा मात्रै समूहमा बाख्रालगायत जनावर चराउन जान थालेको उनले बताए।
वन क्षेत्र विगतको तुलनामा हराभरा भएपछि बाघ आउन थालेको स्थानीयवासीको भनाइ छ। वन क्षेत्रमा बाघसँगै अन्य जनावरको आवागमनसमेत बढेको छ। बैजनाथ सामुदायिक वनका अध्यक्ष बहादुरसिंह महरा वन क्षेत्र संरक्षण भएपछि बाघ बस्तीसम्म पुग्दै आएको बताए।
‘वन क्षेत्रमा बाघ देखिएपछि सामुदायिक वनका उपभोक्तालाई समेत वन क्षेत्रमा नजानका लागि सचेत गराएका छौँ’, उनले भने, ‘अनियन्त्रितरूपमा वन क्षेत्रमा बाख्रा चराउने कार्यले जोखिम बढेको हो।’ गत वर्षमात्रै सोही वन क्षेत्रमा बाघले एकै रात दुई दर्जन बढी गाईलाई मारेको थियो।